جو يكي از غلات عالي است كه معمولا در تهيه نان و انواع مختلفي از مواد غذايي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين روزها جو به طور گسترده در سرتاسر جهان استفاده مي شود. جو به دليل داشتن گربوهيدرات هاي پيچيده داراي نمايسه گلايسمي پاييني است و باعث مي شود قند خون به آرامي افزايش يابد.
مصرف جو همراه با سبوس مي تواند خطر چاقي، ديابت، بيماري هاي قلبي را كاهش دهد. همچنين مواد اين چنيني مي‌تواند سلامت بدن را بيشتر كند و باعث سلامت موها، افزايش انرژي و كاهش وزن گردد.
جو داراي ميزان پتاسيم بالايي است اين امر باعث ميگردد كه براي افراد مبتلا به فشار خون يك زينه عالي باشد
آهن، فسفر، كلسيم، منيزيم، منگنز و روي موجود در جو مي تواند در ايجاد و حفظ ساختار استخوان ها و قدرت آن ها مفيد باشد. تعادل دقيق از فسفر و كلسيم براي سلامت استخوان ها ضروري است.
بايد دقت كرد كه در زمان آرد جردن جو، حتما از جو تميز و شسته شده استفده نمود، اگر قبل از توليد آرد جو كمي آن را تفت به هضم بهتر آن كمك ميكند و خواص سلامت بخش آن را افزايش مي دهد.
غلات جو
خاستگاه واقعي جو هنوز ناشناخته است. اما بسياري از محققين، خاستگاه اين گياه را كوه‌هاي زاگرس در غرب ايران، آناتولي جنوبي و فلسطين مي‌دانند. بر پايه نظريه واليوف، مبدأ جوي ريشك دار و غلاف دار، كشور اتيوپي و شمال آفريقا و مبدأ نوع بدون ريشك، ريشك كوتاه و كلاهك دار، آسياي جنوب شرقي، به ويژه چين، ژاپن و تبت است.
جو براي تعداد زيادي از مردمان نواحي سردسير و خشك (به ويژه خاور ميانه و شمال آفريقا) منبع غذايي مهمي به‌شمار مي‌رود. البته امروزه بيشتر براي خوراك دام و تهيهٔ فراورده‌هاي تخميري از اين گياه استفاده مي‌كنند.
مقاومت گياه جو
جو يكي از سازگارترين غلات است كه در شرايط آب و هوايي مساعد، در خاك حاصلخيز كه قابليت نگهداري آب در آن زياد باشد، و همچنين در خاك‌هايي كه PH آنها بين ۷ تا ۸ باشد توليد ميشود. اين گياه نسبت به گندم در برابر خشكي مقاوم تر است و بنابراين در آب و هوايي كه آب، سبب محدود كردن توليد غلات ميشود، جو مي‌تواند بيشترين محصول را توليد كند.
جو از لحاظ مقاومت به سرما، نسبت به گندم در رديف پايين‌تري قرار مي‌گيرد؛ بنابراين به نظر مي‌رسد كه كشت جوي پاييزه در مناطق سردسير چندان اطمينان بخش نباشد. در مقايسه با ساير غلات، جو نسبت به شوري خاك، چه در مرحله جوانه زني و چه در مراحل ديگر مقاوم تر است.
انواع جو نسبت‌به دما
در خصوص واكنش به دما، سه نوع جو موجود است: نوع بهاره كه به سرما حساس بوده و بنابراين در بهار كاشته ميشود.
نوع پاييزه كه در فصل پاييز كاشته ميشود و تا فرارسيدن فصل بهار، سنبله توليد نمي‌كند. نوع حد واسط كه نسبت به سرما مقاومت كمتري داشته و در نقاط نسبتاً گرمسير در هر دو فصل بهار و پاييز كشت ميشود. جوي بهاره و پاييزه را نمي‌توان همچون گندم بهاره و پاييزه كه تفاوت دانه آنها كاملاً مشخص است، تشخيص داد. جوي پاييزه در بسياري از نواحي نيمه خشك كه بارندگي آنها غالباً در فصول گرم سال (بهار و تابستان) انجام ميشود، تقريباً ۱۰ تا ۱۴ روز زودتر از گندم پاييزه كاشته ميشود. جوي بهاره را هم تا آنجا كه امكان دارد بايد زودتر كاشت. البته جو نسبت به سرماي بهاره (دماي زير صفر) نسبت به گندم حساس تر است. كشت زودتر جوي بهاره سبب ميشود كه محصول جو قبل از فرارسيدن ايام گرم و خشك، برسد. تأخير در كشت جو سبب لاغري دانه، عملكرد پايين و… ميشود.
چرا به جو، شاه غلات گويند؟
“خواص جو” به عنوان يكي از غلات سبوس دار قرار مي گيرد كه از برترين خواص اين دانه مي توان به زيبايي پوست و مو، سلامت قلب، جلوگيري از ديابت و تناسب اندام اشاره كرد كه البته تنها بخشي از خواص جو است كه در ادامه خواهيد خواند. اين گياه ممكن است به اندازه گندم يا جوي دوسر محبوب نباشد، اما جو به هر روي،”شاه غلات” خوانده مي شود. اين عضو خانواده گندم به دليل داشتن دانه و آب شناخته شده است. در اين مطلب به بررسي تمام فوايد جو خواهيم پرداخت. از جو مي توان براي دادن طعمي غني به سوپ ها، سالادها و خورش ها استفاده كرد.
حال اين غلات براي شما چقدر مفيد است؟
به طور كلي جو در طب سنتي به سه صورت مختلف استفاده مي شود :
- جوي كامل كه دانه با سبوس روي آن باشد و فقط دنباله آن را كنده شده باشد.
- جوي مقشر يا پوست گرفته شده
- جوي سفيد شده بدون پوست و سبوس كه در اصطلاح به آن جوي مرواريدي مي گويند.
- جوي كامل معمولاً براي تهيه غرغره ها به كار مي رود و در ساير موارد از جوي كاملا سفيد و يا مقشر استفاده مي گردد.
ارزش غذايي جو
جو معمولا در دو شكل يافت ميشود. در جو پوست‌كنده فقط پوست غيرخوراكي جدا شده و جوانه و گياهك باقي مي‌ماند؛ ولي در شكل ديگر علاوه بر پوست، سبوس نيز از جو جدا ميشود.
يك فنجان جو (حدود ۱۸۴ گرم) پوست‌كنده محتوي مواد مغذي زير است:
۶۵۱ كالري انرژي؛ ۲۲/۹۶ گرم پروتئين؛ ۴/۲۳ گرم چربي؛ بدون كلسترول؛ ۱۳۵ گرم كربوهيدرات؛ ۳۱/۸ گرم فيبر؛ ۶۱ ميلي‌گرم كلسيم؛ ۶/۶۲ ميلي‌گرم آهن؛ ۱/۱۸۹ ميلي‌گرم تيامين (ويتامين B۱)؛ ۰/۵۲۴ ميلي‌گرم ريبوفلاوين (ويتامين B۲)؛ ۸/۴۷۱ ميلي‌گرم نياسين (ويتامين B۳)؛ ۰/۵۸۵ ميلي‌گرم ويتامين B۶؛ ۳۵ ميكروگرم فولات (ويتامين B۹)؛ ۲۴۵ ميلي‌گرم منيزيم؛ ۴۸۶ ميلي‌گرم فسفر؛ ۵/۱ ميلي‌گرم زينك.
خواص جو
- رفع تشنگي
- فرو نشاننده تب هاي گرم و تب سل
- مالت در هضم غذاهاينشاسته اي بسير مفيد است
- خونسازي
- افزايش ترشح شير
- تسكين غليان صفرا و خون
فوايد سلامتي بسيار مهم جو چيست؟
جو حاوي تمام مواد مغذي است كه براي حفظ بهينه سلامتي بسيار لازم و ضروري هستند. از قلب در برابر بيماري هاي مختلف محافظت مي كند. همچنين از كليه ها، مجاري ادراري، كبد، استخوان ها و مفاصل نيز محافظت مي كند و عملكرد طبيعي آنها را تضمين مي كند. جو همچنين فوايد ديگري نيز دارد، كه همه ي آن ها را بررسي خواهيم كرد.
كاهش فشار خون و كلسترول
مصرف منظم جو مي تواند به تثبيت فشار خون و پايين آمدن سطح كلسترول بالا در خون كمك كند. جو سرشار از فيبر محلول است، نوعي فيبر كه در كاهش LDL در خون مفيد است. جو غلاتي است كه مي تواند در سبد خريد محصولات لاغري قرار گيرد.
جو به دليل دارابودن انواع اسيدهاي آمينه‌ي ضروري و مقدار بالاي فيبر به كاهش وزن كمك ميكند. جو در تنظيم قند خون مؤثر است و از افت‌وخيز شديد قند خون كه موجب افزايش ذخيره‌ي چربي ميشود، جلوگيري ميكند. جو غلاتي است كه مي تواند در سبد خريد محصولات ضد ديابت قرار گيرد.
با اينكه جو نسبت به ساير غلات كالري پايين‌تري دارد، ولي به شما كمك ميكند تا مدت طولاني‌تري سير بمانيد. بنابراين نيازي نيست به‌طور مكرر غذا بخوريد.
نوشيدن آب جو اخيراً به روشي بسيار رايج براي سوزاندن كالري و محصول لاغري تبديل شده است. مي توان آن را به راحتي تهيه كرد و هر روز حدود 2 تا 3 ليوان مصرف نمود تا سوخت و ساز بدن شما سريعتر شود و كالري بيشتري بسوزانيد. هنگام مخلوط كردن آب جو با ليمو و عسل، جايگزين فوق العاده براي نوشيدني هاي پر كالري با قند بالا مي شود.
كاهش خطر ابتلا به سرطان
اين دانه غني از فيبر با تقويت سلامت روده و بهبود سيستم ايمني بدن، مي تواند شما را از انواع مختلف سرطان محافظت كند. نه تنها دانه جو، بلكه گياه جو نيز سرشار از ويتامين هاي B و كلروفيل است كه بدن را سم زدايي مي كند و سلول هاي سرطاني و راديكال هاي آزاد بدن را از بين مي برد.
كاهش علائم آرتزوز
مقاله اي كه توسط دانشگاه ايالتي ميشيگان منتشر شده است ادعا مي كند كه مصرف رژيم غذايي پر فيبر باعث كاهش التهاب مي شود. همچنين برخي از غلات كامل مانند جو حاوي فيبر محلول هستند كه به بدن در جذب بهتر مواد مغذي كمك مي كند و هرگونه درد مربوط به تورم و التهاب مفاصل يا آرتروز را كاهش مي دهد.
تقويت استخوان ها و دندان هاي سالم
جو حاوي چندين ويتامين و مواد معدني ضروري است كه برخي از آنها فسفر، منگنز، كلسيم و مس هستند. همه اين مواد مغذي براي حفظ استخوان ها و دندان هاي سالم از اهميت برخوردار هستند. آب جو به ميزان استثنايي از نظر كلسيم حاوي 11 برابر كلسيم بيشتر از شير است. اين ويژگي به حفظ سلامتي و استحكام كلي استخوان ها و دندان ها كمك مي كند.
جو پتانسيل شگفت انگيزي براي مبارزه با ديابت و كاهش شيوع آن دارد. مطالعه اي در سال 2014 انجام شد تا اثربخشي مصرف دانه جو در موش هاي صحرايي ديابتي به مدت 11 روز بررسي شود. ديابت به موش ها القا شد و آنها با عصاره بذر جو تحت درمان قرار گرفتند. نمونه خون موشها به مدت 11 روز به طور مداوم مورد آزمايش قرار گرفت. نتيجه اين مطالعه ، عصاره جو را در كاهش سطح قند خون موش ها بسيار مؤثر دانست. علاوه بر اين، اين مطالعه نشان مي دهد كه خوردن غلات كامل غني از فيبر، مانند جو، جذب گلوكز توسط جريان خون را به تأخير مي اندازد.
جلوگيري از بروز سنگ هاي صفراوي
جو براي جلوگيري از تشكيل سنگ هاي صفراوي در زنان كاملاً مؤثر است. از آنجا كه سرشار از فيبر است، ترشح اسيدهاي صفراوي را كاهش مي دهد، بنابراين باعث افزايش حساسيت به انسولين و كاهش سطح تري گليسيريد در بدن مي شود. جو همچنين با جلوگيري از بروز سنگ كليه و حمايت از سلامت كليه ها با پاكسازي و سم زدايي كليه ها شناخته شده است، اما تحقيقات جدي براي حمايت از اين گفته وجود ندارد.
بهبود سلامت قلب و عروق
همانطور كه قبلاً نيز اشاره شد، جو براي كاهش فشار خون و كاهش كلسترول در بدن شناخته شده است.
خطر ابتلا به آسم فرزند شما را كاهش مي دهد
آيا مي دانيد جو مي تواند به نفع نوزاد شما نيز باشد؟ يك مطالعه در سال 2013 كه روي 3،781 نوزاد متولد شده در فنلاند انجام شد، تجويز برخي از غلات كامل مانند جو به نوزادان ، خطر ابتلاي آنها را به بيماري هاي آلرژيك كاهش داد.
تقويت سيستم ايمني
جو حاوي بتا گلوكان، نوعي فيبر است كه سرشار از آنتي اكسيدان مي باشد. همچنين حاوي مقادير زيادي ويتامين C و يك ماده مغذي براي تقويت سيستم ايمني بدن است. مصرف جو به طور مرتب همچنين به تسريع در بهبود زخم ها كمك مي كند و بدن را در مقابل سرما خوردگي و آنفولانزا محافظت مي كند. همراه با آنتي بيوتيك ها ، جو به تقويت عملكرد و اثربخشي دارو كمك مي كند.
بهبود گوارش و درمان يبوست
فيبر موجود در جو و سبوس آن حركت مواد غذايي را از طريق روده ها و خروج آن از بدن را تسهيل مي كند و از اين طريق از يبوست جلوگيري مي كند. پيشگيرياز يبوست نيز از بروز بواسير ، التهاب ديورتيكول ، شقاق ، فيستول ، سرطان كولون، شكاف بافت معده و عفونت هاي دستگاه گوارش جلوگيري مي نمايد.
سبوس جوسرشار از فيبر و الياف گياهي است و اين فيبر و الياف را كه بيشتر مواد سلولزي و همي سلولزي است. با مصرف جو ، حجم مدفوع افزايش پيدا مي كند كه در نتيجه با يبوست و بيماري كولون و پيدايش سرطان كولون مبارزه مي كند.
در دوران بارداري مفيد است
مي دانيم كه جو نيروگاهي از مواد مغذي حياتي، فيبر و آنتي اكسيدان است. نوشيدن آب جو هر روز مانند جادو عمل مي كند تا گوارش بهتري را فراهم آورد و ضعف صبحگاهي را تسكين دهد. همچنين به تنظيم قند خون كمك مي كند ، بنابراين از خطر ابتلا به ديابت حاملگي جلوگيري مي كند. ماهيت مدر آن از احتباس آب در دوران بارداري جلوگيري مي كند.
كمك به درمان كم خوني
كم خوني (“كمبود خون” در بدن) يك بيماري بسيار شايع است كه بر مردم در سراسر جهان تأثير مي گذارد كه مي تواند ناشي از كمبود آهن يا ويتامين هاي گروه B به ويژه ويتامين B12 باشد. خبر خوب اين است كه كم خوني را مي توان به راحتي با تغذيه خوب درمان كرد و خبر بهتر اين است كه جو دقيقاً همان چيزي است كه شما براي بهبود شرايط لازم داريد.
محافظت در برابر تصلب شرائين
آترواسكلروز شرايطي است كه در اثر ايجاد پلاك (مانند غذاهاي چرب و كلسترول) در اطراف ديواره، شريان ها را باريك مي كند. اين شرايط يكي از دلايل اصلي حمله قلبي است.
جلوگيري از عفونت ادراري
جو با جلوگيري از عفونت ادراري، مجاري ادراري را سالم نگه مي دارد. جو به عنوان يك ادرارآور قدرتمند به توليد ادرار كمك مي كند.
بسيار مغذي است
اگر هنوز سعي نكرده ايد اين غلات سالم را براي صبحانه بخوريد، يك ماده مغذي ضروري را از دست مي دهيد.
سويق جو چيست؟ و چه خواصي دارد؟
سويق از حبوباتي مانند ماش، نخود، عدس و لوبيا و غلاتي مانند گندم و جو به دست مي‌آيد. به اين صورت كه براي مثال گندم را آسياب مي‌كنيم و سبوس و آرد آن را از هم جدا مي‌كنيم سپس آرد و سبوس هر يك به صورت جداگانه تفت داده مي‌شوند و سبوس پس از اينكه تفت داده شد دوباره آسياب و الك ميشود و با آردي كه قبلاً تفت داده شد، مخلوط ميشود، همچنين افراد مي‌توانند بعد از اينكه سبوس سرد (خشك) شد به آن مقداري روغن زيتون بيفزايند. سويق جو لاغر كننده است، اما مخلوط سويق گندم و جو منجر به چاقي افراد ميشود، مبتلايان به پوكي اسخوان مي‌توانند سويق جو را به همراه سنجد ميل كنند، زيرا سبب تقويت مغز استخوان ميشود همچنين استفاده از آن در افرادي كه دچار ديابت هستند نيز مفيد هستند.
سويق به تنهايي يك خوراك كامل است و استفاده از آن به صورت ناشتا به تنهايي يا همراه شير، عسل و يا خرما بسيار مفيد است. ولي در صورتي كه براي بيماري خاصي بكار رود بايد طبق دستورالعمل متخصص مصرف گردد.
- در تهيه انواع حلوا، كيك، شيريني، سوپ، آش، خورشت و… به ميزان دلخواه مي توان استفاده نمود.
- بصورت مخلوط با روغن زيتون نيز استفاده ميشود.
- مصرف حداقل دو تا چهار هفته قبل از بارداري و بعد از آن. (جهت جلوگيري از ناقص الخلقه بودن و ضعف بچه)
- افراد بيمار و تب دار بايد بعنوان غذا از سويق استفاده كنند.
- براي سليقه هاي مختلف ميتوان به آن شكر يا سماق اضافه كرد.
- مصرف با شكر خوب براي كودكان مفيد و براي مردان مضر است (باعث كاهش قدرت جنسي ميشود) ولي باعث چاقي ميشود.
- افراد بيمار بايد بعنوان غذا استفاده كنند.
- مصرف نم زده آن بهمراه شكر باعث قطع عطش ميشود.
- سويق جو مقوي و برطرف كننده برسام (ورم پرده ديافراگم) است و اگر به صورت خشك به جاي صبحانه مصرف شود بدون ايجاد ضعف باعث لاغري مي شود.
اشخاص توجه داشته باشند كه بايد از مصرف سويق به همراه آب خودداري كنند مردان نيز بايد از مصرف شكر همراه سويق به طور اكيد اجتناب كنند، زيرا سبب ضعف و ناتواني جنسي آنها ميشود، بنابراين بهتر است آن را به همراه خرما، عسل و شير نيز ميل كنند.
سويق شش گياه فلاوينا كه داراي آرد جو همراه با سبوس است، از جو شسته شده و تفت داده توليد شده است كه علاوه بر داشتن خواص مطلوب غذايي- عاري از هر گونه آلودگي نيز است.
فوايد جو براي پوست چيست؟
اين قهرمان كوچك مملو از آنتي اكسيدان ها، ويتامين ها و مواد معدني زيادي است كه به پوست سالم كمك مي كند. برخي از مزاياي آن عبارتند از :
داراي خواص درماني
روي موجود در جو به بهبودي پوست و ترميم زخم ها در صورت وجود كمك مي كند. مي توانيد پودر جو را به صورت خوراكي مصرف كنيد يا آن را به عنوان خمير به طور مرتب براي چند ماه بماليد تا متوجه كاهش چشمگير ضايعات صورت خواهيد شويد.
بهبود خاصيت ارتجاعي پوست
وجود مقادير زيادي سلنيوم به حفظ خاصيت ارتجاعي پوست، حفظ تنفس آن و جلوگيري از آسيب راديكال آزاد كمك مي كند. سلنيوم همچنين براي عملكرد صحيح لوزالمعده، قلب و سيستم ايمني بدن مهم است. همه اينها در چهره شما منعكس مي شود.
روشن شدن رنگ پوست
