نماي ساختمان يكي از جلوه‌هاي زيبايي ساختمان است كه در صورت استفاده از سنگ نما، خاص و دل انگيز مي‌گردد. سنگ در بين نماسازان محبوبيت زيادي دارد، علت اين امر عبارتند از: عدم تغيير رنگ، مقاوم به رطوبت، تنوع در رنگ و طرح، عايق حرارت، قابل اجرا در همه سطوح، استقامت و دوام بالا، عمر طولاني در صورت نصب صحيح و هزينه نگهداري كم. سنگ نما از جمله مواردي است كه بايد در هنگام نصب آن دقت گردد، زيرا هر كدام از انواع سنگ نما مثل مرمر ، گرانيت ، تراورتن و … نكات خاص خود را داراست.
اكثر افرادي كه نسبت به خريد سنگ نما اقدام مي كنند تنها به توصيه هاي ديگران اكتفا مي كنند و در نهايت با گذشت زمان احساس نارضايتي خواهند داشت. قبل از خريد سنگ نما بايد با انواع سنگ ها آشنا شد و معايب و مزاياي آنها را مورد بررسي قرار داد. در اين صورت با كسب آگاهي لازم مي توان سنگي را خريداري نمود كه سال ها بر نماي ساختمان شما استوار بماند.
سنگ هايي كه براي نماي بيروني ساختمان انتخاب مي شوند بايد از دوام و استحكام بالايي برخوردار باشند. سنگ نما همواره در معرض تابش نور خورشيد، برف و باران، گرد و غبار، آلودگي، سرما، گرما، رطوبت و … قرار مي گيرد، به همين دليل سنگ هاي مقاوم بهترين گزينه براي نما هستند.
سنگ گرانيت
سنگ گرانيت نوعي سنگ آذرين است و در رنگ هاي متنوع به بازار عرضه مي شود. اين سنگ بافتي درشت دارد و به راحتي مي توان آن را با چشم مشاهده نمود. گرانيت آلودگي را جذب نمي كند و از سختي بالايي برخوردار است. از گرانيت نه تنها به عنوان سنگ نما بلكه در محيط هاي مرطوب داخلي نظير حمام و سرويس بهداشتي نيز مي توان استفاده نمود زيرا تخلخل آن پايين بوده و آب را به خود جذب نمي كند.
نماي ساختمان يكي از جلوه‌هاي زيبايي ساختمان است كه در صورت استفاده از سنگ نما، خاص و دل انگيز مي‌گردد. سنگ در بين نماسازان محبوبيت زيادي دارد، علت اين امر عبارتند از: عدم تغيير رنگ، مقاوم به رطوبت، تنوع در رنگ و طرح، عايق حرارت، قابل اجرا در همه سطوح، استقامت و دوام بالا، عمر طولاني در صورت نصب صحيح و هزينه نگهداري كم. سنگ نما از جمله مواردي است كه بايد در هنگام نصب آن دقت گردد، زيرا هر كدام از انواع سنگ نما مثل مرمر ، گرانيت ، تراورتن و … نكات خاص خود را داراست.
اكثر افرادي كه نسبت به خريد سنگ نما اقدام مي كنند تنها به توصيه هاي ديگران اكتفا مي كنند و در نهايت با گذشت زمان احساس نارضايتي خواهند داشت. قبل از خريد سنگ نما بايد با انواع سنگ ها آشنا شد و معايب و مزاياي آنها را مورد بررسي قرار داد. در اين صورت با كسب آگاهي لازم مي توان سنگي را خريداري نمود كه سال ها بر نماي ساختمان شما استوار بماند.
سنگ هايي كه براي نماي بيروني ساختمان انتخاب مي شوند بايد از دوام و استحكام بالايي برخوردار باشند. سنگ نما همواره در معرض تابش نور خورشيد، برف و باران، گرد و غبار، آلودگي، سرما، گرما، رطوبت و … قرار مي گيرد، به همين دليل سنگ هاي مقاوم بهترين گزينه براي نما هستند.
سنگ گرانيت
سنگ گرانيت نوعي سنگ آذرين است و در رنگ هاي متنوع به بازار عرضه مي شود. اين سنگ بافتي درشت دارد و به راحتي مي توان آن را با چشم مشاهده نمود. گرانيت آلودگي را جذب نمي كند و از سختي بالايي برخوردار است. از گرانيت نه تنها به عنوان سنگ نما بلكه در محيط هاي مرطوب داخلي نظير حمام و سرويس بهداشتي نيز مي توان استفاده نمود زيرا تخلخل آن پايين بوده و آب را به خود جذب نمي كند.
خصوصيات سنگ گرانيت
- گرانيت‌ها معمولا بسيار سخت و محكم بوده و داراي چگالي بالايي هستند و در برابر ضربه مقاوم مي باشند.
- سنگهاي گرانيت از قابليت جلاپذيري بسيار خوبي برخوردارند و آنها را مي توان تا آينه‌اي شدن جلا داد.
- اكثر گرانيت‌ها مانندسنگ تراورتن در برابر سرما، گرما، اشعه UV و رطوبت هوا مقاومت خوبي دارند؛ اما در برخي موارد ممكن است كاني‌هاي آهن موجود در آنها در اثر رطوبت هوا، اكسيد شده و تغيير ظاهر دهند.
- برخي از انواع گرانيت‌هاي تيره ممكن است در برابر نور خورشيد تغيير رنگ دهند.
- سنگهاي گرانيت كه به عنواننماي ساختمان به كار مي روند معمولا بصورت صيقلي هستند.
- با توجه به چگالي بالاي سنگ هاي گرانيت، خلل و فرج در آنها بسيار كم است، در نتيجه چسبندگي خوبي ندارند و براي استفاده درنماي ساختمان بايد از تمهيدات ويژه‌اي استفاده گردد.
- سنگ گرانيت نسبت به ساير سنگها از قيمت بالاتري برخوردار است چرا كه هزينه عمليات استخراج، برش و صيقل كاري آن بالا است.
سنگ گرانيت به علت سخت بودن و كم بودن خلل و فرج آن (تخلخل كم) در پشت سنگ و جذب آب بسيار كم براي نصب در نما با ملات سيمان و ماسه به تنهايي كار كاملا غير حرفه اي و مشكل ساز مي باشد. چون دوغاب را به خوبي جذب نمي كند و به همين دليل معمولا چسبندگي كافي بين سنگ و دوغاب به وجود نمي آيد. اين موضوع باعث مي شود.
تا كمتر از يك سال سنگ خود را از ملات جدا كرده و از نما بيافتد اين اشكال گرانيت با بستن و مهار كردن سنگ گرانيت تا قسمت زيادي بر طرف مي شود. چنانچه اين كار با چاك دادن سنگ و بستن آن با سيم گالوانيزه قبل از دوغاب ريزي انجام گيرد ( اسكوپ سنگ ) ناميده مي شود. روش ديگر آن نصب خشك است. كه جزئيات متفاوتي دارد و امروزه بسيار رايج است.
استفاده از تكنيك اسكوپ سازي سنگ نما، قطعا بهتر از استفاده نكردن از آن است اما نكته اينجاست كه اين كار باعث شده كه برخي افراد تصور كنند كه ديگر امكان ريزش سنگ هاي اسكوپ شده وجود نخواهد داشت! خير به اين صورت نيست و بخصوص در مواقعي كه زلزله يا نشست ساختمان رخ دهد، از اسكوپ هيچ كاري ساخته نيست و تنها پيچ رولپلاك سنگ نماست كه مي تواند از پس وظيفه نگهداري سنگ ها بر روي سطح ساختمان بر بيايد.
سنگ تراورتن
سنگ تراورتن از انواع سنگهاي رسوبي آهكي است كه در اثر ته نشيني سريع كربنات كلسيم در دهانه چشمه‌هاي آب معدني به خصوص چشمه هاي آب گرم يا در غارهاي آهكي به وجود آمده‌اند. سنگ تراورتن معمولا بصورت طبيعي در رنگهاي سفيد، كِرِم، برنزه تيره و روشن، قرمز و خاكستري وجود دارد. هر چه رنگ اين سنگها روشن تر و سفيد باشد يعني ناخالصي هاي ناشي از وجود اكسيد آهن در آن كمتر است و از مرغوبيت بهتري برخوردار است. بافت تراورتن ريزدانه است و به دليل ساختار لايه اي به دو روش cross cut و vein cut مي توان آن را برش داد. سند استون نيز از جمله سنگ هاي رسوبي است كه از ماسه و كاني هاي مختلف تشكيل مي شود.
خصوصيات سنگ تراورتن
- سنگ تراورتنداراي خلل و فرج طبيعي در سطح آن است كه باعث زيبايي ظاهري آن شده است.
- سنگ تراورتن با توجه به داشتن خلل و فرج طبيعي، چسبندگي خوبي به ملات و ديوار زير آن دارد كه براي نماي ساختمان بسيار مناسب است.
- تراورتن مقاومت خوبي در برابر سرما، گرما، اشعهUV و رطوبت هوا دارد.
- سنگ تراورتن داراي تنوع زيادي در رنگ و طرح است و سليقه هاي زيادي را پوشش مي‌دهد.
- سنگ تراورتن در مقايسه با ساير سنگها، ارزان تر است و گزينه خوبي براي نماي ساختمان به شمار مي‌آيد.
اين سنگها با توجه به خصوصياتي كه دارند سنگ مناسبي براي نماي داخلي و خارجي ساختمان مي‌باشند. وجود خلل و فرج باعث افزايش چسبندگي اين سنگ در نماي ساختمان مي‌شود و همچنين چگالي پايين آن باعث كاهش وزن ساختمان مي‌شود . اما قالب اين سنگها بعد از قرار گرفتن در معرض تابش خورشيد، مقداري از رنگ خود را از دست مي‌دهند و به روشني مي‌گرايند.
اين سنگها داراي تنوع رنگي مناسبي مي‌باشند. از معايب اين سنگها، كم بودن مقاومت سايش و وجود سوراخ‌هاي ريز بعد از فراوري مي‌باشد. ولي جذب آب پايين و كم بودن ضريب انبساط و وجود تخلخل و چگالي كم از مزاياي اين نوع سنگ مي‌باشد
از ديگر كاربردهاي سنگ تراورتن مي‌توان به سنگ فرش براي كف سالن‌ها اشاره كرد. تراورتن‌ها نسبت به ساير سنگها مقاومت خوبي در برابر سرما، گرما، اشعهUV و رطوبت دارند.
اين نكته نيز حائز اهميت است كه در دو دهه اخير با توجه به پيشرفت ماشين آلات استخراج و فرآوري سنگهاي ساختماني، معادن سنگ ساختماني، بخصوص تراورتن داراي گسترش چشمگيري در ايران شده است. در نتيجه كارخانجات سنگبري كه سنگ تراورتن را فرآوري مي‌كنند نيز تعدادشان افزايش يافته است.
سنگ تراورتن با توجه به تنوع زيادي كه در رنگ و در طرح‌هاي زيباي طبيعي در خود دارد توانسته جايگاه ويژه‌اي در بين ساير انواع سنگها به خود اختصاص دهد. آهكي بودن و تخلخل سنگ تراورتن كه يكي از شاخصه‌هاي آن نيز به شمار مي‌رود، كمك مي‌كند تا به خوبي با سيمان چسبندگي ايجاد كند و در نتيجه ماندگاري آن روي نما به خوبي حفظ شود. به همين جهت استفاده از انواع سنگ تراورتن براي نماي خارجي رواج بيشتري پيدا كرده است و بدليل دارا بودن ويژگي هاي چسبندگي بالا و همچنين تخلخل، نياز به مراتب كمتري به پيچ و رولپلاك سنگ نما دارد.
اما در سنگ نما موضوع فقط چسندگي به سطح نيست!
- در مواردي چون نشست و لرزش ساختمان، عوامل ريزش سنگ ها از نماي ساختمان فراهم است.
- بارش باران و نفوذ آب به سوراخ هايي كه در سطح سنگ تراورتن وجود دارد، سپس انبساط و انقباض اين اين آب داخل آن، موجب مي شود تكان هايي در اين سنگ رخ دهد
اين دو مورد اصلي ترين مواردي هستند كه افراد زيادي با وجود بهره گيري از سنگ تراورتن در نماي ساختمان، از پيچ و رولپلاك كردن آن چشم پوشي نمي كنند و اين كار را هم الزامي مي دانند.
نحوه انجام كار پيچ رولپلاك سنگ نما
براي پيچ كردن سنگ نماي ساختمان از پيچ ها و رولپلاك هاي مخصوصي بهره گرفته مي شود كه نوع آن ها با توجه به جنس و خانواده سنگ نما، قطر آن و ملات پشت آن توسط انجام دهنده كار مشخص مي شود.
پيچ هاي گالوانيزه بهره گرفته شده در اين كار، داراي طول 5 سانت و يا 6 سانت هستند و همچنين رولپلاكي كه براي سنگ نما از آن بهره گرفته مي شود با رولپلاك هاي معمولي متفاوت است.
با توجه به شرايطي كه براي سنگ، سنجيده شده، از حدود نيم متر يا 1 متر براي فاصله بين پيچ هاي نصب شده بر روي سطح سنگ ها نما در نظر گرفته مي شود.
از دريل مخصوصي براي سوراخ كاري سنگ هاي نما استفاده مي شود كه نام آن هيلتي است. البته براي نما هاي سراميكي گاها از دريل معمولي استفاده مي كنند، زيرا هيلتي باعث آسيب رسيدن به سنگ مي شوند.
مطالبي در اين خصوص وجود دارد كه پيچ رولپلاك سنگ نما، باعث مي شود در ظاهر ساختمان فضا هاي زننده اي به وجود آيد و پيچ ها در واقع باعث ضعيف تر شدن نماي ساختمان مي شوند از نظر ظاهري!
در اين خصوص بايد بدانيد كه افرادي كه پيش پا افتاده ترين استاندارد هاي اين كار را مي دانند هم پس از پيچ كاري با بتونه هاي رنگ نماي ساختمان، آن پيچ ها را پوشش مي دهند هيچ زشتي از پيچ در نماي ساختمان ديده نمي شود.
البته خوب اين موضوع به مهارت و كيفيت كار نصاب هم بي ربط نيست و قطعا مي بايست كار را به گروهي سپرد كه تجربه و سابقه لازم در اين امر را داشته باشد.
سنگ مرمريت
اين سنگها نسبت به سنگهاي تراورتن چگالتر و بدون تخلخل مي‌باشند و بيشترين كاربرد آنها در سنگفرش، كف و پله‌ها مي‌باشد. نمونه‌هايي از بهترين و پر مصرف‌ترين اين سنگها، مرمريت هرين، خوي، كاشمر، نمين و … مي‌باشد.
اين سنگ كه كاملاً سنگ شناخته شده‌اي محسوب مي‌شود، در بازه‌اي از سنگهاي آهكي تا ماسه‌سنگ‌ها قرار دارد. بعضي از آنها جزء دسته سنگهاي رسوبي و بعضي سنگهاي دگرگوني محسوب مي‌شوند.
سنگ مرمريت در فضاي خارجي
نوع تركيب كاني‌ها و اجزاء تشكيل دهنده مرمريتها طوري است كه اكثراً سريع دچار هوازدگي در سطح و عمق مي‌شوند و به همين دليل مصرف اين سنگها در فضاي آزاد پيشنهاد نمي‌شود. چرا كه در مدت زمان كمي ابتدا سطح آن دچار هوازدگي مي‌شود و سپس با نفوذ آب در رگه‌هاي اين سنگها شاهد خوردگي و حل شدن آهكهاي كناري درزها خواهيم بود. هنگام يخ زدگي و افزايش حجم، كم كم نماي آن دچار ترك‌هاي عميق مي‌شود.
مرمريت‌هايي كه از جنس سنگ آهك هستند، ابتدا با فرآيند انحلال هوازده مي‌شوند. تأثير باران يا آبهاي سطحي ممكن است كند و تدريجي رخ دهد، ولي حتماً رخ مي‌دهد. اين تاثير احتمالاً به شكل كاملاً غير يكنواخت خود را نشان خواهد داد. اگر بخشي از سنگ، سيليسي شده باشد، اين قسمت‌ها در برابر فرآيند انحلال بيش از بخش‌هاي كربناتي مجاور مقاومت مي‌كنند و ظاهر سنگ به صورت غير يكنواخت و آبله‌رو مي‌شود.
گاهي ديده شده كه سطح اين سنگها پوسته پوسته شده، از سنگ اصلي جدا شده‌اند. بنابراين استفاده از سنگهاي مرمريت براي فضاهاي خارجي مناسب نيست مگر اينكه سنگ بسيار ضخيم باشد (بيشتر از 4 سانتيمتر) آن هم در نوع سيليسي و محكم تا اين ضخامت مانع نفوذ آب و خوردگي سنگ شود و موجب تاخير در ترك‌هاي عميق گردد و همچنين سطح سنگ ساب نخورده باشد مثلا تيشه‌اي يا بادبر باشد و يا به هر روش ديگر غير براق شده باشد. در اين صورت چنانچه حتي سطح سنگ دچار هوازدگي شود به علت غير صاف و غير براق بودن سنگ، چندان به چشم نمي‌آيد. مثال معروف آن برج آزادي است كه در آن از مرمريت شهيادي استفاده شده است، آن هم با سطحي غير براق و به صورت ناصاف و ضخيم و يا استفاده‌هايي كه از سنگهاي مرمريت گندمك در فضاي خارجي مي‌شود، مي‌تواند نمونه‌اي از استفاده مناسب اين سنگ باشد. معمولاً اين سنگ را به صورت تيشه‌اي يا سند بلاست يا بادبر استفاده مي‌كنند كه سطحي غير براق دارد و كمترين ضخامت مورد استفاده در آنها نيز ۵/۲ سانتيمتر مي‌باشد يكي از اشتباهات رايج در استفاده از سنگ مرمريت همين استفاده نامناسب آن در فضاهاي خارجي است.
سنگ مرمريت در فضاي داخلي
يكي از بهترين و به‌جاترين استفاده از سنگ مرمريت، به كارگيري در فضاي داخلي است. مرمريت كاملاً براي ايفاي چنين نقشي مستعد است و امتحان خوبي در اين زمينه پس داده است. جلوه و زيبايي سنگ مرمريت به محض ورود به ساختمان از بدنه لابي كف، راه پله، كف واحدها شروع مي‌شود. انواع رنگها به خصوص كرم استخواني، رنگهاي سبز، قرمز، قهوه‌اي، بژ، سياه، خاكستري و تقريباً هر رنگي در مرمريتها پيدا مي‌شود.
غير از تنوع رنگ، زيباترين نقشها را هم مي‌توانيد روي مرمريتها پيدا كنيد. اين خاصيت به همراه ساب‌پذيري مناسب، باعث شده مرمريت براي فضاي داخلي پيشنهادي بهينه به معناي واقعي باشد. چرا كه در فضاي داخلي سرما وگرما، برف و باران، تهاجم مواد خورنده، سايش و ضربه جدي وجود ندارد. در عوض كاركرد رنگ و معماري گرم و خودماني در فضاي داخلي بسيار مطلوب است. چنانچه اين سنگها توسط ماستيك‌ها و رزين‌هاي مخصوص آن فرآوري شوند، مي‌توانند تا حد بسيار زيادي قابليت‌هاي خود را افزايش دهند و همان طول عمر مورد نياز ما را داشته باشند.
سنگ مرمريت هم انواع ضعيف و قوي دارند. اين قوت و ضعف را با روشهاي مختلفي مي‌توان تشخيص داد. تجربه شخصي، سؤال از فروشندگان سنگ، استفاده از جداول مقاومت فشاري و سايشي و بازديدهاي موردي مي‌تواند شما را به نتيجه مطلوب برساند. براي كف راه پله و فضاهاي مشاع لازم است از مرمريت‌هاي محكم‌تر و مقاومتري استفاده كرد. همينطور اگر براي قسمتهاي عمومي يك بيمارستان يا يك فضاي عمومي در حال انتخاب سنگ مرمريت هستيم، بايد به اين مسأله توجه جدي داشته باشيم.
در هر صورت با وجود تمام معايب وارد به سنگهاي مرمريت، به راحتي نمي‌توان از خير آنها گذشت. مثلاً سنگ مرمريت كرم استخواني دهبيد يكي از انتخابهاي زيبا و عامه‌پسند است. از مهمترين سنگهاي مرمريت ايران مي‌توان به مرمريت‌هاي دهبيد، كاشمر، آباده، صلصالي، گندمك، كِرِم كرمان، بجستان، هرسين، خوي، اروميه و بسطام، اشاره كرد. از اين سنگها مي‌توان به عنوان ابزار سنگي و هر نوع مصنوعات سنگي استفاده كرد. بهتر است كه اين مصنوعات در داخل ساختمان استفاده شوند. همانطور كه گفته شد چنانچه استفاده از مرمريتها در فضاي خارجي مد نظر است بايد دو شرط استفاده از آنها در فضاي خارجي رعايت شود.
اكثرا ديده شده است ساختمان هايي كه در نما از سنگ مرمريت استفاده كردند بعد از گذشت كمتر از 5 سال و با شرايط محيطي و آب و هوايي مانند شهر تهران به مرور زمان سنگ از نما جدا شده و افتاده است. اين به دليل رشته هاي آهكي موجود در سنگ مرمريت مي باشد. كه بر اثر سرما و گرما و نم باران و شرايط جوي ديگر بازتر شده و خود را از بستر ملات سيمان ول كرده و به زمين مي افتد اضافه مي شود. كه سنگ هاي آهكي در مناطقي كه بارندگي زياد بوده و گاز كربنيك موجود در فضا بيش از اندازه باشد. براي نماي خارجي ساختمان ها چندان مناسب نمي باشد.
سنگ مرمر
سنگ مرمر با نام تجاري انيكس و از كلمه يوناني marmoros به معني درخشان آمده است. سنگ مرمر نوعي آهك است كه به رنگهاي مختلف يافت مي‌شود. اين سنگها در برگيرنده كاني‌هاي مختلف و رنگارنگ بوده كه از خصوصيات اساسي آنها رنگ زيبا و جلاي خوب مي‌باشد. اين سنگها قابليت صيقل پذيري بالايي داشته و تا حد جلاي آيينه‌اي صيقل پذيرند. از زمان قديم تا كنون در ساختمان سازي كاربرد داشته‌اند. به طور خاص در نماي داخلي، دكوراسيون، پله‌ها، ستون و كف به كار مي‌روند. سنگهاي مرمر در تزئين ساختمانهاي بزرگ و مجسمه‌ها مواد اوليه منحصر به فرد بوده و بين 15 الي 20 سال اخير سنگهاي تزئيني و قيمتي به علت افزايش روزافزون صنايع مختلف جواب‌گوي نيازهاي آنها نبوده است.
وجود ناخالصي در سنگ، تركيبات رنگي مختلفي را در مرمر ايجاد مي‌كند. به عنوان مثال تركيبات آهني باعث ايجاد رنگ عسلي؛ تركيبات ليمونيت، رنگ زرد و عدم وجود ناخالصي، رنگ سفيد را تشكيل مي‌دهد. بارزترين خصوصيت سنگهاي مرمر گذردهي نور مي‌باشد. سنگ مرمر جذب آب تقريبا برابر صفر دارد. چگالي اين سنگ مطلوب و مقاومت سايشي بالايي دارد و يكي از بي نقص‌ترين و محبوب‌ترين سنگهاي طبيعي به شمار مي‌آيد .
تفاوت سنگ مرمر با مرمريت
سنگ مرمريت نوعي سنگ آهك رسوبي است در حالي كه سنگ مرمر نوعي سنگ آهك حاصل از دگرگوني مي باشد. از نظر تجاري سنگ چيني به سنگهاي سفيد كله قندي گفته مي‌شود، كه داراي سختي بسيار بالا مي‌باشد اما از نظر علمي چيني يا كريستال به سنگ آهكي كه در اثر افزايش فشار حرارتي ناشي از تزريق ماگماي داغ يا فشار بالا دچار تبلور دوباره شده‌اند اطلاق مي‌شود.
تراورتن نوعي سنگ آهكي است كه داراي منشاء شيميايي بوده و از ته نشين شدن كربنات كلسيم نزديك چشمه‌ها، غارها و حوضچه‌هاي مردابي به وجود مي‌آيد. اين سنگ بيشتر به رنگ كرم، زرد، قهوه‌اي، خاكستري و سفيد است. بافت آن متخلخل بوده و به صورت لايه لايه نيز وجود دارد. وجود حفره‌هاي سنگ به دليل خروج گازها به هنگام ته نشين شدن و در پاره‌اي از موارد تجزيه گياهان است. بيشتر آهكهاي تراورتن در رابطه با فعاليت چشمه‌هاي آب گرم وتحت مكانيزم دگرساني تشكيل شده‌اند.
سنگ مرمر يك سنگ دگرگوني است كه در شرايط دگرگوني ناحيه‌اي همراه با تبلور مجدد كاني‌هاي اوليه سنگ تشكيل مي‌شود. اين كاني‌ها معمولاً كاني‌هاي كربناته مانند كربنات‌هاي كلسيم و منيزيم هستند. سنگ مرمر مي‌تواند از كلسيت، دولوميت، منيزيت و آراگونيت تشكيل شده باشد. بنابراين مرمر الزاماً همان آراگونيت نيست.
از لحاظ زمين‌شناسي سنگ مرمر به سنگ آهك دگرگونه و به نام ماربل (Marble) و انيكس (Onyx) گفته مي‌شود ولي از لحاظ تجاري به نام سنگ مرمر و مرمريت و با تركيب سنگ آهك دگرگونه يا غير دگرگون و دولوميت مي‌باشد. مرمريت درشت بلور، سفيد يا خاكستري روشن تا كرم را اصطلاحاً سنگ چيني مي‌نامند.
آراگونيت يكي از عمده‌ترين كاني‌هاي كربناته است. سيستم ارتورومبيك با بلورهاي سوزني و با كلسيت پلي مورف است يعني هر دو داراي تركيب يكسان اما ساختار بلوري متفاوت هستند. اين كاني در زمان‌هاي طولاني زمين شناسي پايدار نيست و به كلسيت تبديل مي‌شود.
سنگ سنداستون يا ماسه سنگ
سنداستون يا ماسه سنگ از انواع سنگهاي رسوبي آهكي است كه از كاني‌هايي بسيار كوچك (حدود 0.0625 تا 2 ميلي متر) تشكيل شده است. اكثر سنداستون‌ها از كوارتز يا فلداسپات ساخته شده‌اند و به مرور زمان در اثر رسوب كردن مواد معدني در رودخانه ها يا درياها و تحت فشار به وجود آمده‌اند. سنداستون‌ها با توجه به ناخالصي‌هاي موجود در كاني‌ها، رنگهاي متنوعي دارند اما معمولا در رنگ هاي قهوه‌اي، برنزه، زرد، قرمز، خاكستري، صورتي، سفيد و سياه ديده مي‌شوند.
خصوصيات سنگ سنداستون
- سنداستون‌ها مي‌توانند با توجه به مواد اوليه سازنده آن، داراي بافت نرم يا خشن باشند.
- سنداستون‌ها در برابر يخ زدگي و هوازدگي مقاوم هستند.
- جذب آب در سنداستون به دليل وجود تخلخل زياد آن، نسبتا بالا است.
- سنداستون سيليسي در محيط‌هاي اسيدي مقاومت خوبي دارد. اما نوع آهكي آن مقاومت كمي در برابر اسيد دارد.
- سنداستون مقاومت خمشي بالايي دارد كه باعث مي شود بتوان با ضخامت كمتري از آن استفاده نمود. در نتيجه سازه در نهايت سبك تر خواهد شد.
سنگ چيني
سنگ چيني در واقع نوعي از سنگهاي مرمريت دانه ريز است كه از بلورهاي سفيد و خاكستري تشكيل شده است. بلورهاي اين نوع سنگ با چشم قابل رويت است. سنگ چيني عموما از كلسيت و مقدار كمي ولاستونيت تشكيل شده است. در برخي از انواع آن كوارتز هم وجود دارد. هرچه ميزان كوارتز بيشتر شود، سختي سنگ چيني افزايش مي‌يابد. در صورت ضربه زدن به اين نوع سنگ صدايي شبيه چيني از آن ساتع مي‌شود. به همين دليل در ايران به نام سنگ چيني رايج شده‌اند. طيف رنگي سنگ چيني بسيار محدود است و معمولا به رنگ سفيد موجود مي باشند. از قديم در ايران استفاده از اين سنگ در نماي ساختمان به خصوص در نواحي گرمسير رايج بوده است چراكه رنگ روشن آن مانع جذب گرماي زياد مي‌شده است.
اما در سال‌هاي اخير با توجه به عدم تنوع رنگ در اين نوع سنگها، و از طرفي تنوع بالاي سنگ‌هايي مانند سنگ تراورتن، استفاده از اين نوع سنگ در نماي ساختمان بسيار كاهش يافته است.
خصوصيات سنگ چيني
- سنگ چيني از چسبندگي خوبي برخوردار است اما به پاي سنگ تراورتن نمي‌رسد اما از سنگ گرانيت چسبنده تر است.
- سنگ چينيمقاومت خوبي در برابر هوازدگي دارد.
- جذب رطوبت سنگ چيني اندك است.
- قيمت سنگ چيني نسبتا ارزان است اما با توجه به نداشتن طيف رنگي مناسب استفاده از آن بسيار كاهش يافته است.